Από τη μητρότητα στην πατρότητα φαίνεται ότι μετατοπίζεται το «φορτίο» των ευθυνών για την αύξηση της υπογονιμότητας, που σήμερα αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα υγείας στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ, παράλληλα, αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που θα απασχολήσουν στο μέλλον το ανθρώπινο γένος.
Τα αίτια της ανδρικής στειρότητας
Οι φλεγμονές των επιδιδυμίδων και η κιρσοκήλη είναι οι κυριότερες αιτίες, που σύμφωνα με τους επιστήμονες οδηγούν στην ανδρική στειρότητα.
Το πρώτο και πιο συχνό είναι οι υποτροπιάζουσες φλεγμονές των επιδιδυμίδων που συνοδεύονται με απόφραξη των εκφορητικών τους πόρων. Οι επιδιδυμίδες είναι μικροί αδένες πάνω από τους όρχεις μέσα από τις οποίες διέρχεται το σπέρμα. Εκκρίνουν ένα υγρό πλούσιο σε ένζυμα, θρεπτικές ουσίες και ορμόνες, βοηθώντας την ωρίμανση του σπέρματος και την ικανότητά του για γονιμοποίηση. Το δεύτερο είναι η κιρσοκήλη, μία πάθηση του αγγειακού συστήματος που παρέχει αίμα στον όρχι. Σπανιότερες είναι οι συγγενείς ανωμαλίες, όπως οι παθήσεις των κυττάρων που παράγουν τα σπερματοζωάρια, π.χ., η αζωοσπερμία.
Ακολουθούν οι επιδράσεις στο γεννητικό σύστημα του άνδρα κάποιων τοξικών παραγόντων από το περιβάλλον και οι ορμονικές διαταραχές, όπως παθήσεις που επηρεάζουν την υπόφυση και τον υποθάλαμο και προκαλούν κάποια ενδοκρινολογικά προβλήματα.
Η οξεία επιδιδυμίτιδα εκδηλώνεται με οίδημα και πόνο στην περιοχή του οσχέου, πυρετό και ενοχλήματα από το ουροποιητικό, όπως καυσουρία και συχνουρία. Σταδιακά, η οξεία αυτή φλεγμονή μπορεί, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, να γίνει χρόνια. Τότε, παρατηρούνται αλλοιώσεις στη φυσιολογική δομή των εκφορητικών πόρων των επιδιδυμίδων, των μικρών σωληνίσκων από τους οποίους περνά το σπέρμα. Αυτοί φράζουν και το σπέρμα δεν μπορεί πια να περάσει. Κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονών στις επιδιδυμίδες είναι οι μικροτραυματισμοί της περιοχής του οσχέου, καθώς και η μετάδοση μικροβίων με τη σεξουαλική επαφή. Μεγάλη σημασία έχει και η διατήρηση των όρχεων ψυχρότερων από το υπόλοιπο σώμα. Γι’ αυτό και ορισμένοι γιατροί λένε κατηγορηματικά όχι στα πολύ στενά παντελόνια και στα κολλητά σλιπάκια, που πιέζουν τους όρχεις πάνω στο υπόλοιπο σώμα και ανεβάζουν τη θερμοκρασία τους.
Για τη θεραπευτική αποκατάσταση, αφού πρώτα πραγματοποιηθεί βιοψία των επιδιδυμίδων ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, ο γιατρός μπορεί να να προχωρήσει σε επέμβαση, κατά την οποία πραγματοποιείται αναστόμωση των εκφορητικών πόρων των επιδιδυμίδων, ώστε να υπάρχει απρόσκοπτη ροή του σπέρματος προς την ουρήθρα.
Σε ότι αφορά στην κιρσοκήλη, είναι μία πάθηση των αγγείων που παρέχουν αίμα στον όρχι. Λόγω της ιδιαίτερης ανατομίας της περιοχής, τα αγγεία αυτά πολλές φορές παρουσιάζουν ένα χαρακτηριστικό «κουλούριασμα», με αποτέλεσμα να παραβλάπτονται τόσο η αιμάτωση του όρχι όσο και η φυσιολογική του θερμοκρασία. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι ο όρχις δεν παράγει σπερματοζωάρια όπως θα έπρεπε.
Η επέμβαση για την αποκατάσταση της κιρσοκήλης χαρακτηρίζεται ανώδυνη, ασφαλής και σε δύο με τρεις ημέρες ο ασθενής επανέλθει στους φυσιολογικούς ρυθμούς της καθημερινότητάς του. Μεγάλη σημασία πρέπει να δοθεί, ωστόσο, στην εγχειρητική τομή που επιλέγει ο χειρουργός.
